Toiletten

Drie assen en het toilet van dit rijtuig verbeterden sterk het reizigerscomfort.

Hoe kun je het comfort voor de treinreiziger verbeteren? Door er voor te zorgen dat een trein lekker soepel rijdt en een toilet aan boord te installeren. Dit houten rijtuig SS C 723 is gebouwd in 1910 door de fabrikant Werkspoor uit Amsterdam voor de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS). In de 160 rijtuigen van deze rijtuigserie zijn enkele duidelijke vernieuwingen aangebracht om het reizigerscomfort te verbeteren.

In de eerste plaats heeft het rijtuig drie assen. De oude rijtuigen hadden allemaal twee assen en daardoor minder capaciteit en minder rijcomfort. Dit rijtuig heeft drie assen, waarvan de middelste as kan verschuiven. Deze flexibele middenas maakt het mogelijk veel minder schokkerig door de bochten te gaan.

In de tweede plaats heeft het rijtuig, heel modern, een retirade ofwel toilet. Tot het begin van de twintigste eeuw hadden rijtuigen geen toilet aan boord en moesten reizigers tijdens het oponthoud op een station snel naar het daar aanwezige toilet. De spoorwegmaatschappijen weigerden toiletten in de treinen in te bouwen, omdat deze ten koste gingen van het aantal zitplaatsen. Begin twintigste eeuw gingen de twee grootste spoorwegmaatschappijen in Nederland  met elkaar de strijd om de reizigers aan. Om zoveel mogelijk reizigers de trein in te lokken, pasten zij telkens nieuwe vindingen toe om het comfort te verbeteren. En zo kwamen niet alleen meer draaistellen, maar ook de eerste toiletten in de trein.

Het voordeel was er niet alleen voor de reiziger die nu er een toilet geïnstalleerd was ook gangpaden in de trein kreeg om naar dit toilet toe te kunnen gaan tijdens de reis. Dit zorgde ervoor dat je binnen de trein een plekje kon uitzoeken. Ook voor de conducteur was dit een verbetering aangezien hij nu binnen in de trein de kaartjes kon controleren. Voor die tijd deed hij dit via de loopplank aan de zijkant van de trein via de buitenzijde van de raampjes. Een gevaarlijk en zwaar klusje!