Het Blauwe Bord

“Ik zie je op het station, onder het blauwe bord.” Duizenden mensen hebben op die manier al eens afgesproken op Utrecht CS. Als je die afspraak nog eens wilt maken, dan sta je tegenwoordig onder een digitaal bord. In 2011 werd het oude blauwe klapperbord op Utrecht CS ontmanteld en naar het Spoorwegmuseum gebracht.

Het grote blauwe bord in de Utrechtse stationshal had 23 jaar dienst gedaan en was versleten. Het reisinformatiebord werd in 1988 in de hal van Utrecht CS geplaatst. Het mechanisch aangestuurde systeem kondigde aan op welk perron, op welk tijdstip en met welke bestemming de treinen vanaf Utrecht CS gingen vertrekken. Het bord van 7.00 bij 4.20 meter, met een gewicht van circa 3.000 kilo, was een echte blikvanger in de stationshal. Miljoenen reizigers hebben de afgelopen 23 jaar naar het bord gekeken voor de actuele informatie van het treinverkeer. Bij extreem weer en grote treinuitval verscheen het lege bord ook wel eens in de actualiteitenrubrieken.

Op 30 oktober 2011 nam een nieuw reisinformatiesysteem de taken van het mechanische klapbord over. Het Spoorwegmuseum vond bewaren van het klapperbord de moeite waard. Het is een beeldbepalend element van de spoorwegen met een grote waarde omdat een hele generatie onder dit bord heeft afgesproken. De grote borden van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag waren al verdwenen en niet bewaard.

Het verdwijnen van het blauwe bord is een onvermijdelijke stap in het verbeteren van de reisinformatie. Technologische ontwikkelingen zorgen er vaker voor dat beeldbepalende elementen van de stations verdwijnen. In de 19^de eeuw werden de vertrektijden van de treinen nog met krijt op een bord geschreven. Later kwam daar een systeem met bordjes voor in de plaats, die werden door een spoorwegmedewerker handmatig gewisseld. In 1962 kwam er een centraal bediende perronaanwijzer, die al een beetje leek op het huidige bord. Toen in 1988 het grote blauwe bord geplaatst werd, was dat een grote stap vooruit. Destijds was een dergelijk mechanisch aangestuurd systeem erg modern. Maar in het huidige digitale tijdperk is dit systeem alweer verouderd. De klapborden kunnen maar een beperkt aantal teksten bevatten, tegenwoordig kun je op grote beeldschermen veel meer actuele informatie kwijt.

Het grote blauwe bord hangt tegenwoordig in de Expositieruimte van het Spoorwegmuseum. Klapperen doet het niet meer. De techniek is dusdanig verouderd dat het in werking houden van het bord onmogelijk is geworden. Maar de nostalgie straalt er nog van af. En het biedt nog steeds de mogelijkheid voor een afspraak: “Ik zie je in het Spoorwegmuseum, onder het blauwe bord!”