Starre Dienstregeling
Op 15 mei 1938 kwamen in één klap 90 elektrischte treinstellen Mat’36 op het spoor. Het was het sluitstuk van een grote operatie van de Nederlandse Spoorwegen waarbij het ‘middennet’ werd geëlektrificeerd. Stoomlocomotieven moesten plaats maken voor modern elektrisch materieel. De gestroomlijnde Mat’36 was het toonbeeld van deze vooruitgang. Deze moderne elektrische treinen trekken veel sneller op en hebben bovendien een hogere topsnelheid. De nieuwe treinen én de elektrificatie zorgden ervoor dat de treinen een nieuwe dienstregeling konden rijden. Vanaf 15 mei 1938 volgen ze een ‘starre’ dienstregeling en vertrekken ze op vaste tijdstippen. De verwachting is daarom dat er grote tijdswinsten geboekt gaan worden. Maar wat is de starre dienstregeling eigenlijk?
Wat is een starre dienstregeling
Een starre dienstregeling is een dienstregeling waarbij de treinen op vaste regelmatige tijden rijden. Op rustige lijnen om de twee uur en op drukkere lijnen om het uur of om het halfuur. als een trein op het hele uur vertrekt om 12.07 uur dan gaat de volgende trein om 12.37 uur, de trein daarna om 13.07 uur, enzovoort. Het is voor reizigers op deze manier veel makkelijker de vertrektijden te onthouden.
Kwetsbaar
Onze dienstregeling staat internationaal goed bekend. We waren destijds de eerste ter wereld met een starre dienstregeling. We hebben er zelfs weleens een prijs voor gekregen. De aansluiting van treinen is zo goed geregeld dat driekwart van alle treinreizen rechtstreeks zijn. en overstappen kan meestal op hetzelfde perron. De andere kant van de medaille is dat het systeem kwetsbaar is.
Als een trein maar 15 seconden te laat vertrekt, kan dat al gevolgen hebben. Die machinist haalt die tijd vaak wel weer in, maar voor het station staan dan misschien wel drie andere treinen te wachten. en dan kan zo’n kleine vertraging al gauw grotere gevolgen hebben. als een trein uitvalt, door pech of een aanrijding, zijn de gevolgen helemaal groot. Dan kan het probleem zich als een olievlek door het land verspreiden.
G.F.H. Giesberger
De starre dienstregeling is bedacht en ontwikkeld door de heer G.F.H. Giesberger. Hij was destijds chef Dienstregelingen bij NS. Op het portret is de heer Giesberger te zien met in zijn hand het spoorboekje van 15 mei 1938. Het portret hangt in de permanente presentatie ‘Kinderen van Versteeg’ in Loods Nijverdal.
